Het automatiseren van je aquarium kan een oplossing zijn voor wanneer je er niet dikwijls bent. Voor anderen mensen is automatisatie een bijkomende hobby met als doel om zoveel mogelijke dingen automatisch te laten verlopen.
Voor mij gelden beiden. Mijn aquarium is mijn passie maar ik wil er ook niet volledig afhankelijk van zijn. Ik reis graag en ik wil tijdens mijn reizen volledige controle hebben over mijn aquarium. Mijn doorgedreven automatisatie stelt me in staat om zorgeloos weg te gaan.
Om te beginnen één goede raad…. Als je dingen automatisch wilt laten gebeuren dan moet je het wel goed en veilig doen. Automatiseren betekent niet dat er niets meer kan mis lopen. Ook de modernste techniek kan stuk gaan met alle gevolgen van dien.
Daarom is het belangrijk om doordacht te werk te gaan. Steek het structureel in elkaar en zorg ervoor dat er bij een defect geen kettingreactie wordt veroorzaakt en het hele systeem stuurloos wordt.
Automatiseren is niet goedkoop. Het kopen van tweedehands materiaal is daarom aanlokkelijk maar niet altijd veilig. Vergewis je ervan hoe oud het materiaal is wanneer je tweedehands koopt. Is het nog compatibel met andere modules? Kan het nog hersteld worden als het stuk gaat? Welke versie software zit erin en kan die nog ge-updated worden?
Sensoren kun je best niet tweedehands kopen omdat de meeste sensoren een beperkte levensduur hebben.
Er bestaan verschillende toestellen op de markt om je systeem te automatiseren.
Enkele zijn: -Profilux
-Aquatronica
-IKS
-Cerimaster
Allemaal hebben ze zo hun voor –en nadelen.
In dit artikel wordt de IKS computer besproken.
IKS-aquastr
De IKS aquastar is een héél modern uitgebreid besturingssysteem dat geen wensen bij de automatische controle en regeling open laat.
Of je nu in een basisuitrusting goedkoop verlichting en temperatuur controleert of stuurt, of alle mogelijke extra functies wilt automatiseren – de IKS aquastar maakt het mogelijk..
Dankzij een eenvoudige, gebruiksvriendelijke bediening is het kinderspel voor iedereen om via programmering een actie zoals het schakelen van verlichting in gang te zetten.
Het schakelen van de verlichting gebeurd dan over een schakeluitgang (schakeldoos).
Het systeem herkent hoeveel componenten aan haar zijn aangesloten en bouwt op grond daarvan haar menu op.
Fig: De aquastar + voedingsmodule
Het Basissysteem
-Aansluitmogelijkheid van 8 combineerbare meetmodulen
-Tot en met 16 schakelcontactdozen aansluitbaar
-Dimbare contactdoos mogelijk
-Meetwaardegeheugen voor 2000 meetkettingen
-PC-interface
-Automatische sensorherkenning
-Dag/nacht simulatie
-Maanfasesimulatie
-Eb/vloed simulatie
-Stromingssimulatie
-Tijdschakelfuncties
-Intervalfuncties
-Extern alarm
Beschikbare Meetmodulen
-Redox - temperatuur
- Zuurstof
- Licht
Ik maak gebruik van een Ph, temperatuur, geleidbaarheid en niveausensor.
In de toekomst komt daar nog een redoxsensor bij.
De sensoren (behalve de niveausensor) gebruik ik alleen om metingen uit te voeren. Ik gebruik ze niet om een actie verder te zetten zoals het regelen van de Ph door reguleren van co2, sturen van de kalkreactor of het reguleren van het zoutgehalte.
Ik vind het gevaarlijk simpelweg omdat sensoren niet altijd correct meten en ook dikwijls opnieuw geijkt moeten worden. Na het ijken geven ze ook dikwijls een andere waarde aan.
De verlichting wordt gestuurd via de schakelbare schakelcontactdozen. Op deze manier kan ik mijn verlichting op een gemakkelijke manier stapsgewijs laten aan gaan en ook stapsgewijs weer uitschakelen.
Let wel op!! HQI lampen mogen niet rechtstreeks geschakeld worden door een schakelcontactdoos omdat het schakelen van HQI’s een piekstroom veroorzaken die de contactdoos kunnen beschadigen. Dus hier best een relais tussen plaatsen.
Een streamer wordt ook geschakeld via een schakelcontactdoos en de IKS zorgt voor wisselende stroming door zijn intervalfuncties.
Automatische bijvulinstallatie
Het verdampt water wordt automatisch bijgevuld. De niveausensor bewaakt constant het waterniveau. Wordt het waterniveau door verdamping te laag dan zal de IKS een schakelcontactdoos bekrachtigen. Hierop is een magneetventiel aangesloten dat zal openen en zo zal via mijn mengbed ionenwisselaar water bijgevuld worden.
Een tijdelijk alarm treed in werking als binnen ingestelde tijd het water niet terug op normaal niveau werd gebracht.
Fig: Mengbed ionenwisselaar
Alarmpunten
Aan alle regelingen kunnen laagste en/of hoogste alarmpunten worden toegewezen.
Dat wil zeggen, wordt bijvoorbeeld de temperatuur te hoog of te laag, dan zal een alarm in werking treden. Hetzelfde geldt ook voor de Ph-waarde en de geleidbaarheid.
Doseerunit
De doseerunit wordt gebruikt om sporen elementen toe te voegen. Deze unit is aangesloten op de IKS. De unit heeft vier kanalen en stelt me in staat om de gewenste hoeveelheid sporen op het gewenste tijdstip te doseren. Elk kanaal kan ook handmatig bediend worden door een simpele druk op een knopje. Dit is uiterst handig als je bijvoorbeeld een fles moet verwisselen.
SMS-module
Van het hele systeem vind ik dit de beste investering die ik gedaan heb.
Door de sms-controller aan te sluiten op de IKS ben ik in staat om al mijn metingen via sms te verzenden naar mijn mobiele telefoon waar ik ook ter wereld ben.
Als een meting zijn alarmpunt heeft bereikt, zal deze module automatisch een sms sturen. Met andere woorden, ik weet onmiddellijk als een meting zijn alarmpunt heeft bereikt. Dat stelt mij dan in staat om onmiddellijk actie te ondernemen wat anders misschien tot een grote ramp had kunnen uitmonden.
Stel je even voor, je ligt aan de andere kant van de wereld op een zandwit strand en je vraagt je af hoe het met je aquarium zou zijn. Als er iets mis was, dan zou je al een sms gekregen hebben. Maar wil je absoluut zeker zijn dat alles in orde is dan kan je een sms sturen en je ontvangt onmiddelijk alle beschikbare gegevens van je aquarium terug op je gsm.
Ik heb de sms-module zodanig geprogrammeerd dat ik twee keer per dag alle gegevens ontvang. De eerste keer in het begin van de lichtperiode en de tweede keer op het einde van de lichtperiode. Alleen al aan de hand van de Ph waarde kan ik veel afleiden of alles in orde is. Ook de temperatuur tussen het begin –en einde van de lichtperiode vertellen je of het verwarmen en/of koelen naar wens verloopt.
De waarde van het zoutgehalte verteld me of het automatisch bijvullen van verdampt water correct verloopt.
Ik heb al eens voor gehad dat ik een alarm melding kreeg omdat mijn zoutgehalte te laag werd. Bij thuiskomst ontdekte ik dat mijn kalkreactor vat in de kelder gebarsten was en mijn aqaurium langzaam aan het leeg lopen was. Omdat het automatisch bijvullen van zoet water het zoutgehalte deed dalen en ik een alarm melding kreeg heb ik een grote ramp kunnen vermijden.
Ook ben ik eens vergeten om een waterkraantje dicht te draaien en werd ik tijdig op de hoogte gebracht via mijn gsm.
De sms-module stuurt me een bericht als:
-De temperatuur zijn alarmpeil bereikt
-De Ph zijn alarmpeil bereikt
-Het zoutgehalte zijn alarmpeil bereikt
-Bij spanningsuitval
-Als de noodgroep automatisch opgestart is bij panningsval
-Wanneer 1 van de 3 differentieelbeveiligingen uit geschakeld zijn
-Wanneer de verbinding tss de sms-module en de IKS weg is
-Wanneer het waterniveau een bepaalde ingestelde tijd te laag is
-Op voorgeprogrammeerde tijdstippen
Het programmeren van de sms-module gebeurd met PC via bijgeleverde software.
Bij elk alarm kan je zelf bepalen welke tekst op het scherm van je gsm zal verschijnen.
Fig: De IKS SMS-module met bijgeleverde GSM voor het verzenden van berichten.
Timo software
Mijn IKS is via een verbindingskabel verbonden met mijn PC. Op mijn PC is de Timo software geïnstalleerd. Deze software is in staat om alle gegevens te lezen van mijn IKS.
Alle gemeten waarden kunnen in de iks aquastar in vrij bepaalbare tijdsafstanden opgeslagen en naar de PC worden overgedragen. 2000 meetkettingen (een meetketting bestaat uit datum, uur en de waarden van alle aangesloten sensors) kunnen dus worden opgeslagen.
Ook is het mogelijk om via PC de instellingen of programmatie aan te passen en terug te zenden naar de IKS. Je kan dus je hele aquarium sturen en beheren via je pc.
Via het scherm van mijn PC kan ik:
-Alle metingen aflezen
-Alle alarmen zien en eventueel opslaan
-Het verlichtingsschema beheren en aanpassen
-Het stromingspatroon beheren en aanpassen
-De doseerunit voor het toevoegen van sporenelementen beheren en aanpassen
-Alle alarmpunten instellen
Fig: Aflezingen van alle beschikbare parameters met de Timo software
Fig: Instelling van de temperatuur. Het verwarmen is toegekend aan contactdoos nr 5. Ook zie je de instelling van het upper en lower alarm.
Fig. De stromingspomp is aangesloten op socket 8. Ze moet van 11u30 tot 23u30 draaien maar met een interval van telkens 10 minuten.
Wat is nog mogelijk met de IKS?
De simmod module
Deze module stelt je in staat om je TL-verlichting te dimmen. Op deze manier kun je een volledige zon –en maanssimulatie doen. Vereiste is wel dat jouw TL’s zijn uitgerust met electronische dimbare ballasten.
Het is zelfs mogelijk, de zonsopgang/-ondergang van een bepaald gebied op de aarde(door invoer van de breedte- en lengtegraad) te simuleren!
Extern display
Het extern display stelt je in staat om alle gegevens te zien in één oogopslag.
Je kan zien of bepaalde aflezengen in orde zijn of niet en in welke richting een controle functie is geactiveerd op dat moment. Het geïntegreerd akoestisch alarm brengt je onmiddellijk op de hoogte als er iets mis is.
Via een seriële interface kabel kan je deze display tot 30m ver van je IKS installeren.
Moest ik nog verdere uitbreidingen doen aan mijn systeem, ik laat het zeker weten! Hopelijk hebben julklie iets aan dit artikel.