Portaalsite voor de échte zeeaquariaan

In dit artikel wil ik niet de huidige methode onderuit halen of veranderen. Wel is het misschien eens goed deze manier onder de loep te nemen. Niet in alle landen doen de hobbyisten hetzelfde en het zou naïef zijn om te denken dat wij de beste methode hebben. Zoals een bekende aquariaan uit ons land recent al zei:  Alle blijvende technieken/methode’s komen uit Duitsland (t5, naaldrad, Berlijnse methode, balling etc.)!

We kennen het allemaal, de conventionele methode zoals dat bij ons al jaren goed gaat. Als eerste brengen we veel levend steen in (gemiddeld zo’n 1 kg/10 liter water). Hierop maar vooral ook hierin sterven veel organismen af, deels door het transport waarbij de stenen dagen lang droog in een doos zitten. Maar ook blijft er nog veel afsterven doordat de stenen in water liggen waarvan de waterwaarden bijzonder slecht zijn. Dit door rotting van de eerder gestorven dieren. Dit is een gigantische aanvoer van voedingstoffen die ervoor zorgt dat de algenbloei goed op gang komt. Maar dat hoort zo, zo zijn we dat immers gewend.

Voordelen: 

1-      Door de verwerking van een dergelijke hoeveelheid rottingsproducten ontstaan er enorme hoeveelheden bacteriën. Hierdoor kan de bak aan het eind van de opstart een erg grote belasting aan.

2-      Er is een kans dat er iets leuks uit de steen komt groeien dat in het geplande dierenbestand past. (koraaltje?)

3-      De opstart is er interessant om te volgen, er leeft van alles in de bak en het is ook nog eens goed te volgen, er zijn immers geen natuurlijke vijanden van al dat gespuis dat uit het steen komt.

4-      Levend steen zou veel plaats bieden voor denitrificatie.

5-      Steen is snel natuurlijk begroeid.

Nadelen: 

1-      Veel kans op plaagdieren, geen natuurlijke vijanden.

2-      Erg duur.

3-      Milieuonvriendelijk, stenen worden speciaal voor ons uit het rif gehaald.

4-      De opstart duurt lang, we moeten wachten tot die enorme ammoniakpiek en daarna de nitriet piek is verdwenen. Daarna moeten we direct een heel leger algeneters inzetten om de stenen weer kaal te grazen.

U begrijpt al dat ik een andere weg in wil. Namelijk een opstart methode met minder levend steen. Maar niet direct minder substraat voor bacteriën. Een manier die veel vragen oproept omdat er wat ongewone uitgangspunten zijn vergeleken met de traditionele opstart op dit moment.

Kwantiteit:

Bacteriën delen zich continu. Als er genoeg voeding is sterven ze nauwelijks en vermenigvuldigen ze zich snel totdat alle voeding word gebruikt. In deze situatie blijft de bacterie populatie stabiel indien de aanvoer van voedingstoffen gelijk blijft. Indien rotting voorbij is sterft het grootste deel van de bacteriën weer net zo snel af door een enorm voedseltekort.

Waarschijnlijk bevat 1 kg zand uit een gemiddeld aquarium meer nuttige bacteriën in aantal dan al die kilo’s steen die wij bij een opstart in de bak brengen. De enorme aantallen bacteriën die we kweken bij een traditionele opstart zullen erg snel na deze periode afsterven door een voedingstekort.

Kwaliteit:

Ingebrachte stenen zijn een mooie enting van de juiste bacteriën stammen, ze zijn er allemaal aanwezig, maar wel in bijzonder kleine aantallen. In de natuur is namelijk niet zo veel voeding voor bacteriën, er zijn daar gewoonweg teveel gebruikers, en te weinig producenten van afvalstoffen.

Wat betreft kwaliteit verstaan we vooral de soortenrijkdom. Van vers levend steen is bekend dat het bijzonder veel bacteriesoorten bevat. Wat ook aangenomen is dat het in aquarium niet lang duurt voordat veel soorten zijn verdwenen, of niet meer opvallen tussen enorme hoeveelheid nitrificerende bacteriën die we juist weer in een aquarium nodig hebben. Het is dus maar de vraag in hoeverre de " bijzondere" bacterien stammen nuttig zijn voor ons aquarium.

Denitrificatie binnenin levend steen lijkt ook geen enorme rol te spelen doordat steen in ons aquarium snel dichtslibt met vuil/bacteriën en er snel dieren op groeien. Vervangende substraten als dood steen of rifkeramiek hoeven niet direct minder ruimte voor eventuele denitrificatie te hebben.

Een voorbeeld van een alternatieve methode:

Aquarium 500 liter, volledig ingericht met rifkeramiek, 1 kg vers levend steen (waarop eventuele plaagdieren snel zichtbaar zijn), een (deels) oude zandbodem uit bestaande bak.
Bacteriën aantallen kweken zouden we kunnen doen door middel van toevoegen ammoniak oplossing (vergelijkbaar met ontlasting van vissen) en liefst ook door al licht te voeren. Hierdoor brengen we ook o.a. fosfaten en aminozuren in waardoor mogelijk ook andere bacteriestammen op gang komen. Deze voeding staat de bacteriën ook na de opstart nog ter beschikking.

Deze manier word in onder andere Duitsland al meer gebruikt, en met succes. Onlangs heb mijn nieuwe aquarium volgens deze methode opgestart. Ondanks dat mijn aquarium op moment van schrijven pas een week of 4 draait, gaat de opstart bijzonder goed. Koralen zaten er al na 2 weken in en alhoewel ze duidelijk moesten omschakelen naar armer/schoner water heb ik niets verloren. Nu de koralen er 2 weken instaan zie ik alweer groei en kleuren de koralen beter dan dat ze in lange tijd hebben gedaan. Op de foto's is wel een beetje cyano te zien maar dat zal wel weer verdwijnen.

Klik op onderstaande tekst om het artikel te downloaden

Een zeeaquarium beginnen

1.Inleiding.

Wat moet je doen als je wil beginnen met een zeeaquarium? Waarop moet je letten bij de aanschaf van het aquarium en de randapparatuur?

Eindelijk heb je besloten om te starten met een zeeaquarium!

Met dit artikel trachten we jou wegwijs te maken in de opstart van een zeeaquarium vanaf de eerste gedachte tot de aanmaak van het eerste zeewater.

Vanaf de eerste gedachte is het belangrijk om uw plannen te bespreken met uw huisgenoten, want ook zij zullen het lief en leed van uw hobby moeten delen. Het is dus noodzakelijk om de tijd die je er aan gaat besteden en de te verwachten kosten even met uw partner door te nemen.
Als je partner niet volledig achter jouw plannen staat, zal je niet zoveel plezier beleven aan jouw aquarium.
De plaats van het aquarium in de woning bespreek je ook best samen.

Neem nu gerust de tijd om een grondige studie te doen over de aanschaf van het aquarium en de randapparatuur. De eerste vragen die je hebt zijn zeker de grootte van het aquarium, de hoogte van het onderstel en het filtersysteem. De meeste zeeaquarianen doen er verschillende maanden over om een studieronde te maken. Indien je een aquariumvereniging in de buurt hebt kan je daar best even je licht opsteken. Zo kan je contacten leggen met andere zeewateraquarianen.
Het is altijd nuttig om een aantal aquaria van enkele liefhebbers te gaan bekijken. Vraag ook om de techniek van hun aquarium te mogen zien en vraag gerust uitleg over de werking ervan.

De eerste aanschaf zou een beginners handleiding moeten zijn. Een aantal goede boeken kan je vinden in de bibliotheek van uw vereniging.

Ga je een nieuw aquarium aanschaffen of neem je genoegen met een tweedehands aquarium? In het laatste geval moet je opletten dat er geen krassen in het glas zitten en let op met oude aquaria! Vooral als ze een tijd leeg gestaan hebben is de trekkracht van de siliconen sterk achteruitgegaan. Dit kan op lange duur leiden tot lekkages.

Als je beslist hebt welke grootte het aquarium ongeveer dient te hebben, kan je best eerst uitkijken naar een lichtarmatuur. Dan moet je al weten welke soorten lagere dieren je wil houden. Sommige moeilijker houdbare steenkoralen vereisen zeer veel licht en nu moet je gaan beslissen of je genoegen neemt met buislampen (tegenwoordig gebruiken we daarvoor T5-lampen) of metaal halogeen lampen, HQI-lampen genaamd. Deze laatsten hebben het voordeel dat het licht dieper doordringt in het water waardoor je een hoger aquarium kan bouwen.

Foto: Luc Loyen.

Als je weet hoe groot het lichtarmatuur is kan je de maten van jouw aquarium beginnen uit te tekenen. Afhankelijk van de grootte van het aquarium zal ook de filterinstallatie aan de grootte van het aquarium aangepast moeten worden. Dit kan onder het aquarium geplaatst worden, maar indien je over een kelderruimte beschikt, kan je dit best daar plaatsen. Dit biedt het voordeel dat je minder met water zal morsen in de leefruimte, dat je een betere afkoeling krijgt in de zomer en dat je meer plaats hebt om de randapparatuur te plaatsen.

De filterinstallatie (ook wel sump genoemd) dient om de afvalstoffen uit het water te filteren zodat de waterkwaliteit niet of nauwelijks achteruitgaat.

In de sump wordt doorgaans de eiwitafschuimer geplaatst. Dat is het hart van uw systeem. Hier worden de meeste afvalstoffen mee uit het water gefilterd. De eiwitafschuimer moet eveneens aangepast zijn aan het watervolume dat je hebt. Een te zwakke afschuimer laat te veel afval achter in het water en een te sterke afschuimer trekt te veel goede sporenelementen uit het water, zodat de lagere dieren er een tekort aan gaan hebben. Doorgaans volstaat een afschuimer met een pomp die ongeveer drie keer het volume van het systeem per uur door de eiwitafschuimer laat gaan.

Foto: Luc Loyen   

In een later stadium kan in de sump eveneens een fosfaatfilter en een actieve koolfilter geïnstalleerd worden. Ook een kalkreactor, een ultraviolet-filter en een ozon-filter behoren tot de mogelijkheden. Deze kunnen naderhand bijgeplaatst worden indien zich daar de noodzaak toe voordoet.

Belangrijk is ook voldoende aandacht te schenken aan de opvoerpomp en de afvoer installatie. Deze moeten aan elkaar aangepast zijn zodanig dat de afvoer steeds het opgepompte water kan bijhouden, anders riskeer je dat uw aquarium overloopt!

Je kan best ook meteen zorgen voor een osmose apparaat of een demi-water installatie, zodat je zelf je zeewater kan aanmaken. Je kan hiermee eveneens het water aanmaken dat nodig is om verdampt water terug aan te vullen. Dit laatste mag enkel met osmose- of gedemineraliseerd water gebeuren! Je hebt dan uiteraard een vat nodig om dit water aan te maken. Dit vat moet minstens 25% van de waterhoeveelheid van uw volledig systeem kunnen bevatten.

Voorzie voldoende stopcontacten. Je hebt al vlug heel wat pompen en lichtapparatuur bij elkaar. Je hebt beter een stopcontact in overschot dan één te kort. Indien je daar de mogelijkheid toe hebt, verdeel dan de pompen over verschillende elektriciteit - circuits, zodat bij het doorbranden van een zekering of bij een kortsluiting in één circuit niet het hele systeem zonder stroom valt. Een dagje zonder licht kan weinig kwaad, maar een dag zonder stroming is nefast voor vele vissen en lagere dieren.

               Foto: Dominique Aegten

Als je dit alles hebt geïnstalleerd kan je best eerst het systeem testen met gewoon kraanwater. Bij een nieuw aquarium kunnen dan de schadelijke stoffen van de siliconen verwijderd worden. Je kan dan ook de werking van opvoer en afvoer testen. Je laat dit enkele dagen draaien. Als alles goed is kan je beginnen met de aanmaak van het zeewater en kan je het eerste levend steen inbrengen.

Veel succes met uw zeeaquarium!